EN TOEN spuwde ze mijn man als een volleerd straatjoch voor de voeten. Dat ging zo. Jasmijn huppelde in haar blote kleuterkont door de badkamer, terwijl ze een halfjuiste tekst van K3 kwetterde. En in dezelfde beweging deed ze een serieuze poging om op de schoenen van haar papa te rochelen. Zomaar, uit het niets.
Toen de laatste druppel spuugsel de grond raakte viel er een doodse stilte. Mijn man keek me met grote ogen aan. We dachten allebei hetzelfde: ‘What the fuck is dit? Heeft ze wellicht op school geleerd. Voor je het weet doet ze het met mijn grootmoeder op het Kerstfeest, en ons gezin is nu al veruit het meest anarchistische van de familie.’ En dus werd de gargouille in kwestie voor het eerst in haar leven in de hoek gezet. Ze was zelfs te verbouwereerd om te huilen.
Help, ik straf
Wat ze niet zag was hoe wij achter haar rug googelden hoe lang we haar daar moesten laten staan. We hadden namelijk geen flauw idee.
Die dag deed het concept Straf zijn intrede in ons tot dan toe perfect harmonieuze gezinnetje. Opvoeden voor gevorderden. Een snelle rondvraag in mijn vriendenkring bevestigde mijn buikgevoel: we waren vertrokken voor een jarenlange wandeling door een woest mijnenveld. En er was geen back-upplan.

Om te beginnen ken ik niemand die thuis het juiste voorbeeld heeft gehad qua strafmaat of –systeem. In de jaren negentig werd er ofwel staalhard opgetreden: roepen, huisarrest, tickets voor zomerfestivals verscheurd (dat kon toen nog) en af en toe eens een tik van de trouwring (dat kon toen ook nog). Ofwel nogal terughoudend, zoals bij mij thuis: ‘Jongen, zou je dat nu wel doen, je snorfiets opvoeren tot ie net geen honderd kan?’. Verder werd bij ons thuis vooral de pijnlijk doeltreffende techniek van ‘we zijn niet boos, alleen teleurgesteld’ gebruikt. Maar die werkt natuurlijk nog niet bij een spuwende kleuter van drie.
Eén twee drie
En dus zijn mijn man en ik sindsdien druk in de weer met het afbakenen van onze autoriteit. Dat lukt bij hem beter dan bij mij. Hij is dan ook de netmanager van pakweg 70 creatieve bollebozen, terwijl ik zelfs mezelf niet gemanaged krijg. Ik zal zelfs nog eerlijker zijn: ik blijk een behoorlijk luie opvoeder te zijn. ‘Ja, ze heeft vanmiddag al ijs gehad, maar wat maakt dat nu eigenlijk uit, geef dat kind nog een lolly als ze wil, we leven maar één keer.’ Altijd een slecht plan, want Jasmijn is zo’n beetje de vakbond: voor je het weet zijn ijsje én lolly voor eeuwig een verworven recht waar niet meer over onderhandeld kan worden.
Mijn systeem heet ‘Eén Twee Drie’. Stel: Jasmijn gooit de verpakking van haar derde lolly van de dag op de grond. Dan krijgt ze een waarschuwing. Je hoort jezelf plots, als een nostalgische echo van je eigen ouders, zeggen: ‘Je gaat dat papiertje oprapen, of je gaat in de hoek!’. Als ze dan niet luistert tel ik rustig tot drie. En oh wonder, tegen tel twee heeft Jasmijn meestal haar plicht vervuld. Voorlopig toch nog.

En anders de hoek in. Eén minuut per levensjaar, leerde Google ons. (Vrouwtjes van honderd kunnen zich dus maar beter gedragen in het rusthuis, één of twee misstappen en je bent een hele voormiddag kwijt!) En als die lange minuten voorbij zijn even apart nemen en herhalen waarom ze gestraft werd. Traantjes drogen indien nodig. Ook bij jezelf.
Samen straffer
Maar Jezus zeg, wat vermoeiend, al dat negotiëren, dat voortdurende afwegen van dreigementen en beloningen. De fouten die je maakt. De flashbacks naar hoe je ouders het toch soms ook compleet niet geweten moeten hebben. En tegelijk zo onwaarschijnlijk boeiend om dat tandeloze engeltje te zien veranderen in een boefje met een eigen wil en een spuwvermogen waar ik jaloers op ben. Hoe ze grenzen test, haar omgeving (en vooral mij) probeert te manipuleren, soms met een briljante geslepenheid.
Er bestaan vast dikke handboeken of Youtube-cursussen over hoe je een opgroeiend kind gaandeweg grenzen aanleert, maar zoals ik al zei: ik ben een luie opvoeder. Dus laten we elkaar helpen. Welke aanvaardbare straffen gebruik(te) jij bij je kleuter? Hoe leer je je spruit het best waar grenzen van beleefdheid, veiligheid of wenselijkheid liggen? Laat je ultieme tip hieronder achter of mail naar tom@entoen.be, en dan vind je hier binnenkort een handig lijstje terug! Je moest al bezig zijn. Eén… Twee…
